Nga Bujar Leskaj
148 vjet nga lindja e Faik Konicës
148 vjet nga lindja e Faik Konicës
Historia e kulturës dhe e mendimit elitar intelektual shqiptar do të ishte e mangët pa Faik Konicën.
Mendimi i tij intelektual është sa origjinal, aq dhe kontributor në studimet shqiptare, në skicimin e imazhit të shqiptarëve në kulturën perëndimore apo dhe të imazhit të Tjetrit në kulturën shqiptare.
Vërejtjet e tij, në dukje cinike, për karakterin shqiptar, konstatimet e tij mbi të ardhmen e Shqipërisë dhe raporteve që kanë shqiptarët me përparimin, prapambetjen apo edhe pasionet militare politike e kanë radhitur shpesh herë në kahun e intelektualëve të keqkuptuar.
Faik Konica mbetet një figurë qendrore dhe një pikë referimi në ecurinë e kulturës sonë moderne.
Me veprën e tij letrare e me shkrimet kritike, Konica pasqyron një njohje të thellë të mendësisë shqiptare, e jetës politike shqiptare.
Faik Konica lindi më 15 mars 1875 në Konicë. Pasi mori mësimet e para në vendlindje, ndoqi Kolegjin Jezuit Saverian të Shkodrës e më pas studimet e liceut perandorak francez të Stambollit. Pasi kreu shkollën e mesme në Francë, vazhdoi studimet në Dizhon për filologji romane dhe më pas u diplomua në universitetin e Harvardit të SHBA-së, ku mori gradën “Master of Arts”.
Në 1897, në Bruksel botoi numrin e parë të revistës politike kulturore e letrare “Albania”. Pas vajtjes së tij në Boston, së bashku me Fan Nolin, themelojnë gazetën Dielli, një organ i rëndësishëm i Federatës Panshqiptare “Vatra”.
Më 1912 në emër të Federatës Vatra, shkon në Londër për të mbrojtur interesat kombëtare shqiptare në Konferencën e Ambasadorëve në Londër. Më 1921, Konica zgjidhet kryetar i Federatës Vatra dhe me rimarrjen e drejtimit të gazetës Dielli, ai shkruante në një rubrikë të tijën “Shtylla e Konitzës”.
Është përpjekur për një gjuhë letrare të përbashkët dhe ka ndihmuar në pasurimin e zhvillimin e stilit letrar dhe publicistik të shqipes së shkruar. Krijimtaria e tij ka mbetur në pjesën më të madhe e botuar në shkrime të shtypit të kohës dhe në dorëshkrime.
Më vitin 1926, Faik Konica emërohet Ministër Fuqiplotë i Shqipërisë në SHBA. Vdiq në Uashington më 15 Dhjetor 1942. Në vitin 1995, pas rënies së diktaturës komuniste, eshtrat e tij u sollën në Tiranë.
