Sektori i mikrofinancës në Shqipëri vazhdoi rritjen dhe përfshirjen financiare gjatë vitit 2024, duke forcuar rolin e tij si një shtyllë kyçe e zhvillimit ekonomik. Me arritje të rëndësishme në digjitalizim, disbursimin e kredive dhe aksesin financiar, sektori ka dëshmuar qëndrueshmëri përballë sfidave të vazhdueshme. Duke parë përpara drejt vitit 2025, palët e interesuara bëjnë thirrje për mbështetje më të madhe rregullatore dhe mekanizma të zgjeruar të përfshirjes financiare.
Arritjet Kryesore në 2024
Disbursim Rekord Kredish: Sektori ka disbursuar rreth edhe këtë vit kredi të reja në rritje në krahasim me vitin e kaluar, duke mbështetur ndjeshëm bizneset e vogla dhe të mesme, bujqësinë dhe komunitetet e nënpërfaqësuara.
Përfshirje Financiare & Zgjerim Digjital: 75,000 klientë më shumë përfituan nga shërbimet e mikrofinancës, me një fokus të fortë në aksesin digjital. Institucionet vazhduan të jenë lidere në transformimin digjital, duke ofruar cikle të plota të kredidhënies në platforma digjitale dhe sisteme të automatizuara të vlerësimit të rrezikut.
Mbështetje për Gratë Sipërmarrëse: Rreth 40% e klientëve ishin gra, duke reflektuar angazhimin e sektorit për fuqizimin financiar të tyre.
Krijimi i Vendeve të Punës & Rritja Ekonomike: Për çdo kredi të dhënë një startup-i, u krijuan mesatarisht tre vende të reja pune, duke nënvizuar rolin e sektorit në mbështetjen e sipërmarrjes dhe punësimit.
Lider në Financimin e Bujqësisë: Mikrofinanca mbeti burimi kryesor i financimit për bujqësinë, me një rritje prej 31% të kredive bujqësore, pavarësisht sfidave të sektorit.
Iniciativa të Qëndrueshme & ESG: Institucionet shqiptare të mikrofinancës vazhduan të harmonizohen me standardet ESG, duke promovuar kreditimin e përgjegjshëm dhe aktivitetet ekonomike të qëndrueshme.
Sfidat e Sektorit
Megjithë progresin, industria e mikrofinancës përballet me disa sfida:
- Hendek Rregullator & Ligjor: Nevoja për një kornizë të re ligjore për institucionet financiare jobanka është jetike për të siguruar transparencë, menaxhim të rrezikut dhe efikasitet operativ.
- Kosto e Lartë e Kredive & Mungesa e Mbështetjes Qeveritare: Ndryshe nga bankat tregtare, institucionet e mikrofinancës nuk kanë akses në skemat e garancisë sovrane, duke rritur koston e financimit dhe, rrjedhimisht, koston e kredive për huamarrësit.
- Edukimi Financiar & Informaliteti: Një pjesë e madhe e klientëve potencialë vazhdon të ketë mungesë të njohurive financiare, duke ndikuar në aftësinë e tyre për të aksesuar dhe menaxhuar kreditë në mënyrë efektive. Informaliteti mbetet një pengesë për zgjerimin e aksesit financiar.
- Hendeku Digjital & Barrierat Teknologjike: Pavarësisht avancimit në transformimin digjital, mungesa e integrimit të identifikimit elektronik dhe aksesit në bazat e të dhënave publike kufizon ofrimin e shërbimeve financiare pa probleme.
- Konkurrenca nga Bankat Tregtare: Rritja e konkurrencës nga bankat tregtare, veçanërisht në financimin e SME-ve, po ushtron presion mbi institucionet e mikrofinancës për t’u diferencuar dhe inovuar më tej.
Perspektiva për 2025
Duke parë përpara, sektori i mikrofinancës synon të thellojë rolin e tij në përfshirjen financiare dhe zhvillimin ekonomik përmes:
- Përmirësimit të Kornizës Rregullatore: Sektori kërkon miratimin e një ligji të ri për të përmirësuar transparencën e licencimit, praktikat e menaxhimit të rrezikut dhe trajtimin fiskal të ngjashëm me atë të bankave.
- Zgjerimit të Digjitalizimit & Shfrytëzimit të Big Data: Zgjerimi i platformave digjitale dhe integrimi i analizave të mëdha të të dhënave do të përmirësojë aftësitë e vendimmarrjes dhe vlerësimin e rrezikut.
- Përmirësimit të Aksesit në Financime me Kosto të Ulët: Përpjekjet për të siguruar fonde me kosto më të ulët dhe përfshirja në skemat e mbështetjes financiare të qeverisë do të jenë thelbësore.
- Forcimit të Partneriteteve & Bashkëpunimit Ndërkombëtar: Angazhimi i vazhdueshëm me rrjetet ndërkombëtare financiare dhe institucionet do të ndihmojë në sjelljen e praktikave më të mira globale dhe mundësive të tjera financiare.
- Nismave për Edukim Financiar & Përfshirje: Një fokus i veçantë do të jetë rritja e njohurive financiare, veçanërisht për komunitetet rurale dhe të pafavorizuara.
Sektori i mikrofinancës mbetet një shtyllë thelbësore e peizazhit financiar në Shqipëri, duke adresuar nevojat e bizneseve të vogla, fermerëve dhe individëve që nuk kanë akses në shërbimet tradicionale bankare. Me inovacion të vazhdueshëm, mbështetje rregullatore dhe strategji të përfshirjes financiare, viti 2025 premton të jetë një tjetër vit i rritjes dhe transformimit pozitiv.
Rreth Shoqatës Shqiptare të Mikrofinancës Shoqata Shqiptare e Mikrofinancës përfaqëson institucionet kryesore të mikrofinancës në vend, të përkushtuara për të ofruar zgjidhje financiare të qasshme për komunitetet e nënpërfaqësuara. Për më shumë informacion, vizitoni www.ama.com.al ose na ndiqni në rrjetet sociale
