nga Bujar Leskaj
Nën thundrën e sektit Rama në pushtet, sipas Eurostat, Shqipëria lëngon prej vitesh mes vendeve më të varfra të Europës. Të ardhurat për frymë janë sa një e treta e vendeve të Bashkimit Europian. Korrektuar me fuqinë e ulët blerëse të vendit, janë praktikisht sa një e katërta.
Pagat janë 30 përqind më të ulta se mesatarja e rajonit, ndërsa qytetarët e saj vijojnë të jenë më të palumturit në Europë. Shqiptarët po ikin nga sytë këmbët në emigracion, me ritme të ngjashme me fillimin e viteve 90-të të shekullit të kaluar dhe ndër më të lartat në botë, në raport me popullsinë.
𝗜. 𝗣𝗮𝗴𝗮𝘁 – 𝗺𝗲 𝘁𝗲 𝘂𝗹𝘁𝗮𝘁 𝗻𝗲 𝗘𝘃𝗿𝗼𝗽𝗲!
Pagat në Shqipëri historikisht kanë qenë më të ulëtat në Europë dhe rajon, për shkak të modelit të korruptuar ekonomik të zgjedhur nga Rama, krejtësisht të paorientuar nga sektorët prodhues të vendit dhe shtimi i produktivitetit, rendimentit në punë.
Tre vitet e fundit treguan që rritja e pagave me urdhër administrativ të sektit në qeverisje ishte një praktikë krejtësisht e dështuar. Forma më e mirë për shtimin e pagave lidhet pazgjidhshmërisht me shtimin e produktivitetit, por këtë rregull të artë në ekonomi Rama e injoron qëllimisht, duke i rritur pagat në shtet administrativisht, pa asnjë përmirësim në performancë.
Modeli ekonomik që nxit këtë rritje të qëndrueshme të pagave bazohet në produktivitet dhe zhvillimin gjithëpërfshirës.
𝗜𝗜. 𝗣𝗲𝗻𝘀𝗶𝗼𝗻𝗲𝘁-𝗺𝗲 𝘁𝗲 𝘂𝗹𝘁𝗮𝘁 𝗻𝗲 𝗘𝘃𝗿𝗼𝗽𝗲!
Jo vetëm pagat, por edhe pensionet janë më të ultat në rajon. Në vitin 2024, një pensionist merrte mesatarisht 180 euro, më pak se gjysma e vendeve të rajonit.
Sipas Eurostat, fuqia blerëse për një pensionist shqiptar është më e ulta në Europë. Pensionistët shqiptarë renditen ndër të fundit në Europë edhe sa i përket raportit të pensionit që kanë, me të ardhurat në fund të periudhës së punësimit. Një qytetar tek ne që në moshën 50-59 vjeç ka fituar 500 apo 600 euro, në pension do të marrë vetëm 37 përqind të kësaj page.
Pensionet e pleqërisë janë rritur me ritme më të ngadalta sesa pagat, duke thelluar diferencën çdo vit e më shumë. Vitin e kaluar, pensioni mesatar ishte sa 24.6% e pagës mesatare mujore bruto. 13 vite më parë, pensioni mesatar ishte sa 38% e pagës mesatare mujore bruto.
Buxheti i shtetit subvencionon shpenzimet e skemës publike të pensioneve që nuk mbulohen nga sigurimet. Por duke qenë se pensionet e reja po dalin më të ulëta se pensioni mesatar në vend, subvencionet e buxhetit për skemën e pensioneve po ulen.
𝗜𝗜𝗜. 𝗟𝗲𝗻𝗴𝗮𝘁𝗮 𝟭𝟮 𝘃𝗷𝗲𝗰𝗮𝗿𝗲 𝗲 𝗦𝗵𝗾𝗶𝗽𝗲𝗿𝗶𝘀𝗲 𝗱𝗵𝗲 𝘀𝗵𝗾𝗶𝗽𝘁𝗮𝗿𝗲𝘃𝗲 𝗺𝗯𝗮𝗿𝗼𝗻 𝗺𝗲 𝟭𝟭 𝗺𝗮𝗷
Kjo situatë do të ndryshojë radikalisht pas zgjedhjeve të 11 majit 2025, kur pushteti do t’i kalojë Aleancës për Shqipërinë Madhështore, forcës më progresiste të vendit, e cila ka në qendër të saj caktimin e minimumit jetik zyrtar brenda 100 ditëve të para dhe po brenda kësaj periudhe, dyfishimin e pensioneve minimale.
Pagat do të rriten ndjeshëm në të gjithë ekonominë dhe shoqërinë, mbi bazën e shtimit të produktivitetit, dhe jo urdhërave administrative.
Sipërmarrësi prodhues do të nxitet të shtojë prodhimin dhe vendet e reja të punës, përmes aplikimit të taksës së sheshtë. Informaliteti do të zbresë ndjeshëm, nga aplikimi i sistemit të ri tatimor.
Fermeri shqiptar do të shikojë gjashtëfishim të mbështetjes dhe ndihmës direkte nga shteti, për të prodhuar jo më për mbijetesën e familjes së tij, po për treg dhe për eksport.
Të rinjtë do të shikojnë me interes nga programet për punësimin dhe aftësimin profesional të tyre dhe nga vendet e reja të mirëpaguara të punës që do të hapen, nga kanalizimi i parave të deritanishme të korrupsionit në projekte mbështetese në ekonomi.
Shqipëria do të dalë nga lëngimi i gjatë 12 vjeçar dhe do të kthejë shpresën e qytetarëve për një jetë dinjitoze brenda atdheut.
