Oficeri më i lartë ushtarak i Iranit, drejtuesi i Gardës Revolucionare elitare dhe një ish-shef i sigurisë kombëtare janë mes viktimave gjatë operacionit të paprecedentë të Izraelit, të quajtur “Luanët e Ngjallur”.
Vdekja e tyre do të shkaktojë tronditje të thella në strukturën ushtarake të vendit dhe mund të pengojë seriozisht aftësinë e Republikës Islamike për t’iu përgjigjur sulmeve izraelite.
Ja çfarë duhet të dini për secilin prej tyre:
Gjeneralmajor Hossein Salami
Si komandant i Gardës Revolucionare Islamike (IRGC), një trupë ushtarake shumë e fuqishme dhe sekrete, Gjeneralmajor Hossein Salami ishte një nga njerëzit më të fuqishëm në Iran, duke raportuar drejtpërdrejt te Udhëheqësi Suprem, Ajatollah Ali Khamenei.
I lindur në vitin 1960, sipas një dokumenti sanksionesh të SHBA, Salami ishte në krye të IRGC-së që nga viti 2019.
Në këtë rol, ai drejtonte një nga armët më të fuqishme të shtetit iranian, e cila ka luajtur rol kyç në shtypjen e protestave të brendshme dhe në zgjerimin e ndikimit iranian jashtë vendit.
Analistët thonë se IRGC financon dhe mbështet një rrjet të gjerë milicish në rajon që përdoren për të sulmuar trupat amerikane dhe të tjera në Lindjen e Mesme.
IRGC besohet gjithashtu të ofrojë pajisje dhe ndihmë për rebelët Houthi në Jemen, duke i mundësuar ata të sulmojnë anije ndërkombëtare në Detin e Kuq dhe të lëshojnë raketa e drone drejt Izraelit.
Salami ishte në komandë kur Irani nisi qindra drone dhe raketa drejt Izraelit në prill dhe tetor të vitit të kaluar, në sulmet e para direkte nga Irani në territorin izraelit.
Në pamjet e publikuara nga media shtetërore iraniane në janar, ai shihej duke inspektuar një strukturë ushtarake nëntokësore që, sipas mediave, kishte luajtur rol në këto sulme.
I veshur me uniformë të gjelbër ushtarake dhe mjekër të shkurtër, Salami merrte përshëndetjet nga ushtarët në kompleksin nëntokësor dhe ecte mbi flamujt e SHBA-së dhe Izraelit të vendosur në tokë.
Mediat iraniane gjysmë zyrtare raportuan se në këtë vend po prodhoheshin “raketa të reja speciale”.
Salami ishte komandant kur IRGC rrëzoi një avion pasagjerësh ukrainas pak pas ngritjes nga aeroporti ndërkombëtar i Teheranit, duke vrarë të 176 njerëzit në bord.
Një komandant i paidentifikuar i IRGC-së, përgjegjës për sistemin raketor Tor M1 që e rrëzoi avionin, u dënua me 13 vite burg, sipas agjencisë së lajmeve Mehr të Iranit.
Analistja e sigurisë e CNN, Beth Sanner, tha se eliminimi i Salamit është e krahasueshme me vrasjen e komandantit të përgjithshëm të ushtrisë amerikane: “Mund ta imagjinoni se çfarë do të bënin amerikanët,” tha ajo.
Gjeneralmajor Mohammad Bagheri
Që nga viti 2016, Mohammad Bagheri shërbente si shefi i shtabit të ushtrisë iraniane, e cila, sipas IISS, përbëhet nga më shumë se 500,000 trupa aktive.
Sipas një dokumenti të Thesarit Amerikan mbi sanksionet kundër tij në vitin 2019, Stafi i Përgjithshëm është “organi më i lartë ushtarak në Iran, që zbaton politika dhe koordinon veprimet e forcave të armatosura”.
Bagheri u sanksionua së bashku me nëntë persona të tjerë pranë Ajatollah Khameneit “të cilët për dekada kanë shtypur popullin iranian, kanë eksportuar terrorizëm dhe kanë përhapur politika destabilizuese në mbarë botën.”
Foto të publikuara nga agjencia iraniane Tasnim e tregonin atë gjatë një vizite të supozuar në Siri në vitin 2017, duke u takuar me trupa iraniane që luftonin krah forcave qeveritare.
Në prill të këtij viti, Bagheri u takua në Teheran me Ministrin saudit të Mbrojtjes, Princ Khalid bin Salman Al Saud, në një vizitë të rrallë nga një anëtar i lartë i familjes mbretërore saudite në Republikën Islamike.
Reuters raportoi se gjatë këtij takimi, ministri saudit e paralajmëroi Bagherin që ta merrte seriozisht ofertën e Presidentit amerikan Donald Trump për një marrëveshje bërthamore, si mënyrë për të shmangur luftën me Izraelin.
Ali Shamkhani
Ali Shamkhani ishte një nga ndihmësit më të afërt të Ajatollah Khameneit dhe përfaqësoi Teheranin në bisedimet që çuan në marrëveshjen historike për rikthimin e marrëdhënieve diplomatike me Arabinë Saudite.
Televizioni shtetëror iranian IRINN konfirmoi vdekjen e tij pas sulmeve të paprecedenta izraelite të premten.
Shamkhani shërbeu si shef i sigurisë kombëtare të Iranit për dhjetë vjet nga viti 2013, dhe më herët mbajti pozita të rëndësishme në Gardën Revolucionare dhe në Ministrinë e Mbrojtjes.
Ai ishte një figurë në rritje e diplomacisë iraniane, i njohur mirë në qarqet diplomatike të Uashingtonit dhe Evropës.
Shamkhani përfaqësoi Iranin në bisedimet e ndërmjetësuara nga Kina me zyrtarët sauditë, të cilat çuan në rivendosjen e marrëdhënieve diplomatike mes dy vendeve pas viteve të armiqësisë.
Megjithatë, ai u zëvendësua papritur në mes të vitit 2023.
Ekspertët thonë se ish-shefi i sigurisë ishte ambicioz dhe kishte një portofol të gjerë. Ai kandidoi për president në vitin 2001 dhe mbajti poste kyçe në IRGC dhe në ministrinë e mbrojtjes. Disa analistë sugjeruan se Ajatollah Khamenei mund ta kishte konsideruar atë si tepër ambicioz.
Megjithatë, ai mbeti këshilltar i afërt i liderit suprem dhe dha këshilla gjatë bisedimeve bërthamore me administratën e Presidentit Trump.
Në prill, pak ditë para rifillimit të bisedimeve me SHBA-në, ai paralajmëroi se Irani mund të dëbojë inspektorët bërthamorë të OKB-së dhe të ndalë bashkëpunimin me Agjencinë Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA) nëse ndjehej i kërcënuar.
