HomeBotaMarrëveshja e vitit 1968 që ndalon Terehanin/Ja pse nuk mund të ketë...

Marrëveshja e vitit 1968 që ndalon Terehanin/Ja pse nuk mund të ketë Irani armë bërthamore kur vendet e tjera munden?

Vetëm disa vende në botë zotërojnë armë bërthamore, si Britania e Madhe, SHBA, Rusia, Kina, Franca, India, Pakistani dhe Koreja e Veriut. Izraeli mendohet se i ka, por nuk e pranon dhe as nuk e mohon.

Por pse disa vende lejohen të kenë armë bërthamore, ndërsa të tjerët jo? Përgjigja gjendet në Traktatin për Mos-Përhapjen e Armëve Bërthamore (NPT), i nënshkruar në vitin 1968.

Ky traktat lejon që vendet të përdorin energjinë bërthamore për qëllime civile, por ndalon që vende të tjera të krijojnë armë bërthamore, përveç atyre që i kishin tashmë. Traktati është ligjërisht i detyrueshëm dhe pothuajse të gjitha vendet, përfshirë Iranin, e kanë nënshkruar.

Megjithatë, Izraeli, India, Pakistani dhe Sudani i Jugut nuk e kanë nënshkruar traktatin, ndërsa Koreja e Veriut ka dalë prej tij.

India dhe Pakistani nuk ishin pjesë e traktatit kur u krijua dhe do të duhej të hiqnin dorë nga armët bërthamore nëse do të bashkoheshin sot. Sudani i Jugut është një shtet i ri dhe nuk ka program bërthamor.

Izraeli ndjek një politikë të “ambiguitetit bërthamor” – nuk pranon as që i ka, as që nuk i ka, dhe nuk lejon inspektime në objektet e tij bërthamore, siç kërkon traktati.

Irani dhe disa vende arabe kërkojnë që Izraeli të ushtrojë presion për të çarmatosur dhe për të qenë më transparent për programin e tij bërthamor, pasi e shohin si një kërcënim për stabilitetin në rajon.

Irani ka mohuar vazhdimisht se dëshiron apo posedon armë bërthamore, megjithatë shumë vende dyshojnë për qëllimet e tij paqësore.

Në vitin 2002 u zbulua se Irani kishte një program sekret bërthamor, i ndaluar nga traktati, që shkaktoi një krizë të gjatë dhe ndikoi shumë në tensionet që kemi sot.

spot_imgspot_imgspot_imgspot_img
spot_img
RELATED ARTICLES
- Advertisment -spot_img
- Advertisment -spot_img

Most Popular