Një debat i ashpër ka shpërthyer në Shtetet e Bashkuara mbi rolin që luajtën shkurtimet e thella të vendeve të punës në Shërbimin Kombëtar të Motit (NWS) para përmbytjeve vdekjeprurëse të shkaktuara nga shirat e rrëmbyeshëm në zonën malore të Teksasit. Fatkeqësia, që la të vdekur të paktën 80 persona, përfshirë dhjetëra vajza dhe këshilltarë nga një kamp veror, ka nxitur akuza dhe kundërakuza mes zyrtarëve lokalë, ish-ekspertëve federalë dhe administratës Trump.
Ish-zyrtarë federalë dhe ekspertë të jashtëm kanë paralajmëruar prej muajsh se shkurtimet e thella të personelit të Presidentit Donald Trump në NWS mund të rrezikojnë jetë. Pas përmbytjeve të menjëhershme të premten, Shërbimi Kombëtar i Motit u kritikua nga zyrtarët lokalë, të cilët i cilësuan parashikimet si “të pamjaftueshme”. Megjithatë, shumica në shtetin e kontrolluar nga republikanët nuk fajësuan shkurtimet e Trump. Nga ana tjetër, demokratët nuk humbën kohë duke lidhur shkurtimet e stafit me katastrofën.
Zyra e NWS përgjegjëse për atë rajon kishte pesë punonjës në detyrë ndërsa stuhitë u formuan të enjten në mbrëmje, numër ky i zakonshëm për një turn gjatë natës kur pritet mot i keq. Zyrtarë aktualë dhe ish-zyrtarë të NWS mbrojtën agjencinë, duke përmendur paralajmërimet urgjente për përmbytje të menjëhershme të lëshuara në orët para agimit.
Brian LaMarre, ish-meteorolog përgjegjës i zyrës së parashikimit të NWS në Tampa, Florida, theksoi: “Ky ishte një shërbim i jashtëzakonshëm që doli i pari me paralajmërimin për përmbytje katastrofike të menjëhershme dhe kjo tregon ndërgjegjësimin e meteorologëve në turn në zyrën e NWS.”
Shqetësime për koordinimin dhe mungesat e stafit
Megjithatë, pyetjet mbeten rreth nivelit të koordinimit dhe komunikimit midis NWS dhe zyrtarëve lokalë natën e katastrofës. Administrata Trump ka shkurtuar qindra vende pune në NWS, me personel të zvogëluar me të paktën 20% në pothuajse gjysmën e 122 zyrave në terren të NWS në nivel kombëtar dhe të paktën gjysmë duzine prej tyre nuk kanë më personel 24 orë në ditë. Qindra parashikues dhe menaxherë të lartë më me përvojë u inkurajuan të dalin në pension herët.
Zyra e NWS për Austin/San Antonio, që mbulon rajonin e goditur rëndë të Qarkut Kerr, tregon se gjashtë nga 27 pozicionet janë të lira, përfshirë një menaxher kyç përgjegjës për lëshimin e paralajmërimeve dhe koordinimin me zyrtarët lokalë të menaxhimit të emergjencave.
Këto shkurtime vijnë pas një përpjekjeje dhjetëvjeçare të republikanëve për të çmontuar dhe privatizuar shumë nga detyrat e Administratës Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike (NOAA), agjencia mëmë e NWS. Projekti 2025, një plan qeverisës konservator, bën thirrje për çmontimin e NOAA-s dhe komercializimin e mëtejshëm të shërbimit të motit.
Reagimet politike dhe paralajmërimet për të ardhmen
Demokratët i kanë kërkuar administratës Trump detaje rreth shkurtimeve. Udhëheqësi i pakicës në Senat, Chuck Schumer, kërkoi një hetim nëse mungesa e personelit kontribuoi në “humbjen katastrofike të jetëve”. Nga ana tjetër, Presidenti Trump tha se eliminimet e vendeve të punës nuk penguan asnjë parashikim të motit, duke e cilësuar ngjarjen si “një gjë që ndodhi brenda sekondash. Askush nuk e priste. Askush nuk e pa.”
Louis Uccellini, ish-drejtor i NWS nën tre presidentë, paralajmëroi se “kjo situatë po arrin në pikën ku diçka mund të prishet,” duke shtuar se mungesat e stafit mund të çojnë në humbje të elementeve të rëndësishëm të parashikimeve dhe paralajmërimeve.
Ekspertët shprehin shqetësim veçanërisht për parashikimet e uraganeve, pasi shkurtimet mund të rezultojnë në një sistem të çrregullt ku taksapaguesit paguajnë për mbledhjen e të dhënave, por shërbimet private mund të mos ofrojnë parashikime për komunitete të vogla ose të ndajnë informacionin në mënyrë efikase.
Megjithëse Sekretari i Tregtisë, Howard Lutnick, e quajti “lajm të rremë” faktin që administrata Trump kishte pushuar nga puna meteorologë, ish-drejtorët e NWS në një letër të hapur thanë se veprimet e administratës rezultuan në largimin e rreth 550 punonjësve – një reduktim i përgjithshëm prej më shumë se 10 përqind.
Debati pritet të thellohet ndërsa hetimet dhe analizat e përmbytjeve në Teksas vazhdojnë. AP
