NGA ARIAN GALDINI
Po jetojmë në kohë që nuk ndërtojnë më ide, por paketime të reja për përmbajtje të vjetra. Kohë që nuk mbysin fjalën, por e stërpërdorin, derisa ajo vetë të humbasë kuptimin. Dhe ne jemi brenda një kohe të tillë. Një epokë ku gjithçka që është rrezik potencial për rendin, është parashikuar, përthithur dhe shfaqur si version i menaxhueshëm i vetes. Kjo është epoka kur kontrolli nuk vepron më si ndalim. Kontrolli është bërë aftësi për të krijuar alternativa të padëmshme. Në këtë rend të ri, të projektuar në heshtje por të ulëritur në pasqyrë, pushteti nuk ka më nevojë të jetë brutal. Ai është kudo, sepse ka krijuar një realitet ku çdo tentativë për përballje është zëvendësuar nga përfaqësime të dizajnuara për të mos çuar askund. Liria nuk ndalohet më me ligj. Ajo ndalohet duke i dhënë leje për të ndodhur vetëm në forma të pafuqishme. Në këtë botë të mbështjellë me fjalë, shpresa nuk vdes nga mungesa e saj, por nga ekzistenca e pafundme e versioneve të saj të shtirura.
Fjalët janë në të gjitha drejtimet, guxim, drejtësi, transparencë, popull, identitet, ndryshim. Të gjitha të lejuara. Të gjitha të artikuluara. Por asnjë nuk përkthehet në veprim që rrezikon rendin që i prodhon. Sepse rendi i ri është ai që i simulon format e përmbysjes, për t’i asgjësuar që në paraqitje. Ne nuk jetojmë më në një sistem që frikësohet nga opozita. Jetojmë në një sistem që e prodhon opozitën në laborator, si kundërpeshë të menaxhueshme. Figura që flasin si guximtarë, por që nuk organizojnë kurrë një trup kolektiv. Lëvizje që duken si të lindura nga poshtë, por që nuk çojnë asnjëherë rrënjë në tokë. Struktura që ngjajnë si revolucion, por që janë vetëm valvola presioni për të ruajtur ekuilibrin e vetë rendit. Dhe kështu, fjala më e rrezikshme në këtë sistem nuk është më “e vërteta”. Fjala më e rrezikshme është “organizimi”. Sepse mund të thuash gjithçka, por nëse nuk mund të ndërtosh një lëvizje reale që mbështet këtë fjalë, atëherë edhe e vërteta më tronditëse është e padëmshme.
Në këtë realitet të ridizenjuar, demokracia është kthyer në një sistem pasqyrash, ku qytetari nuk ka më nevojë të jetë aktiv, për sa kohë që mund të ndjejë se është përfaqësuar. Dhe përfaqësimi ndodh përmes zërash të përzgjedhur, që e përmendin zemërimin, por nuk e lidhin me strukturë. Që e shfaqin dhimbjen e një populli, por nuk e drejtojnë askund. Sepse mjafton që qytetari të ndjejë se dikush po flet për të, që ai të mos flasë më vetë. Mjafton që dikush të artikulojë zemërimin, që populli të ndalë kërkimin për drejtim. Ky është teatri ku aktorët nuk e dinë gjithmonë se janë aktorë, por skenografia është vendosur që më parë. Dikush flet për moralin, dikush për ligjin, dikush për të drejtën, dikush për traditën, dikush për të ardhmen. Të gjithë kanë një pjesë të së vërtetës. Por të gjitha pjesët janë të ndara me kujdes, që të mos bashkohen kurrë në një trup që ecën. Në këtë mënyrë, e vërteta është copëzuar, shpërndarë dhe neutralizuar përmes shpërndarjes.
Sot, ne nuk jemi përballë një sistemi që shtyp. Jemi përballë një sistemi që simulon ndryshimin, për ta bërë të pamundur. Nuk të ndalon të protestosh. Të fton të protestosh, por brenda kornizës së një koreografie të parashikuar. Nuk të ndalon të kritikosh. Të jep mikrofon, tribunë, kamerë, për sa kohë që kritika nuk shndërrohet në drejtim. Nuk të ndalon të organizohesh. Thjesht të ofron strukturat e gatshme ku të shkosh dhe të shpërbihesh. Në këtë realitet, populli nuk është i shtypur. Është i përgjumur. Dhe jo nga frika, por nga një bollëk formash të përfaqësimit të rremë, që i japin iluzionin se po ecën, kur në fakt rrotullohet brenda një rrethi. Në një sistem të tillë, të jesh i përfaqësuar është një pengesë më e madhe se të jesh i shtypur. Sepse të shtypurit e kuptojnë padrejtësinë. Të përfaqësuarit nga simulakrumi, ndihen mirë me të. Ajo që mungon sot, nuk është informacioni. Nuk është as ndjeshmëria. Është prania reale. Mungon njeriu që nuk ngjan si zgjidhje, por është. Që nuk duket si simbol, por është qenie me përgjegjësi. Mungon strukturimi i së vërtetës në trup. Në lëvizje. Në organizim. Në vizion. Në sakrificë. Në liri që nuk kërkon pëlqimin e askujt. Sepse historia nuk bëhet nga ata që thonë më shumë, por nga ata që ngulin rrënjë në heshtje, derisa të jetë koha për të folur me veprim. Dhe kjo kohë nuk lajmërohet në rrjete.
Nuk prodhohet në studio. Nuk fillon me duartrokitje. Fillon me një ndarje të brendshme, midis atyre që nuk duan më të duken, dhe atyre që kanë vendosur të jenë. Dhe kur kjo ndarje ndodh, vetë sistemi fillon të ndjejë panik. Jo nga zërat e lartë, por nga heshtja që nuk është më pajtim. Nga hapat e padukshëm që nuk kërkojnë dritë, por rrugë. Nga ideja që nuk kërkon spektakël, por drejtim. Nga njeriu që nuk kërkon të përfaqësohet, por të ndërtojë vetë përfaqësimin. Jashtë pasqyrës. E ardhmja nuk do të ndërtohet nga ata që i mbushin faqet e mediave sot. Por nga ata që po e ndërtojnë mendimin në tokën e papastruar të kujtesës, sakrificës dhe organizimit të pashfaqur. Do të vijë nga të panjohurit, nga të padukshmit, nga ata që nuk janë ftuar në spektakël, sepse nuk janë pjesë e asaj loje ku gjithçka duket, por asgjë nuk lëviz. Dhe për këtë, duhet një liri që nuk përkufizohet më nga e drejta për të folur, por nga fuqia për të mos u deformuar. Një liri që nuk matet me fjalë, por me rrënjë.
Një shpresë që nuk shfaqet në formë, por në rrugë. Një lëvizje që nuk lind për të imituar demokracinë, por për ta rikthyer në tokë. Sepse ajo që duket si demokraci, por nuk çon askund, është forma më e sofistikuar e robërisë. Dhe ajo që nis si heshtje, por mbart vullnetin për të ngjizur realitet të ri, është e vetmja formë rezistence që mund të mbijetojë në këtë kohë të rreme pasqyrash. Në një botë që e ka zbukuruar lirinë për ta zbrazur, duhet guxim jo për të folur më shumë, por për të mos u bërë më pjesë e skenarit. Dhe për këtë, ka ende dritë. Por është dritë që nuk zhurmon. Është ajo që mbin në heshtje. Dhe që nesër, do të ngrejë një strukturë që nuk është thjesht përballje, por fillimi i një bote ku fjalët nuk duken më, por veprojnë.
