Meteorologët lëshojnë paralajmërim, ndërsa të dhënat zbulojnë një kërcënim të tmerrshëm që do të ndikojë në të gjithë kontinentin: ‘Do të ketë pasoja të mëdha!’, shprehen ata.
Azia sapo pati një nga vitet e saj më të nxehta në historinë e regjistruar, dhe kjo nxehtësi erdhi me një kosto të lartë.
Sipas raportit të ri të Organizatës Botërore Meteorologjike mbi Gjendjen e Klimës në Azi, viti 2024 u rendit si viti më i nxehtë ose i dyti më i nxehtë i regjistruar ndonjëherë në rajon.
Në një vit të përcaktuar nga valë të zgjatura të nxehtësisë në tokë dhe oqean, përmbytje të mëdha, zhdukje të akullnajave dhe thatësira të pazakonta, mesazhi është i qartë:
“Ky nuk është më një kërcënim i ardhshëm -por është këtu”, shtojnë ekspertët.
Raporti i OBM-së tregon se Azia tani po ngrohet me një temperaturë pothuajse dyfish më të lartë se mesatarja globale. Vetëm në vitin 2024, valët e të nxehtit mbuluan kontinentin për muaj të tërë. Temperaturat e sipërfaqes së detit ishin më të lartat e regjistruara ndonjëherë, me pothuajse 15 milionë kilometra katrorë – afërsisht një të dhjetën e sipërfaqes së tërë oqeanike të planetit – të prekura nga valët e të nxehtit detar.
Akullnajat në rajonin e Azisë së Maleve të Larta, ku ndodhen rezervat më të mëdha të akullit në botë jashtë poleve, vazhduan një model dekadash humbjeje masive. Njëzet e tre nga 24 akullnajat në rajon u tkurrën ndjeshëm për shkak të nxehtësisë ekstreme dhe reshjeve të ulëta të borës në dimër.
Ngjarjet e rënda të motit — si reshjet historike 24-orëshe të shiut në Emiratet e Bashkuara Arabe, përmbytjet vdekjeprurëse në Nepal dhe thatësirat në Kinë — u intensifikuan gjithashtu në të gjithë rajonin, me pasoja ekonomike dhe njerëzore që arritën nivele marramendëse. Në Azinë Qendrore, përmbytjet më të këqija në 70 vjet zhvendosën mbi 118,000 njerëz.
“Kjo do të ketë pasoja të mëdha për shoqëritë, ekonomitë dhe ekosistemet”, tha Sekretarja e Përgjithshme e OBM-së, Celeste Saulo, në një njoftim për shtyp .
Ngrohja e shpejtë në të gjithë Azinë ndikon në çdo aspekt të jetës – nga qasja në ujë dhe ushqim deri te siguria publike dhe stabiliteti rajonal. Ndërsa akullnajat shkrihen, ato ndërpresin furnizimin me ujë të ëmbël për miliona njerëz. Ndërsa temperaturat e oqeaneve rriten, popullatat e peshqve ndryshojnë, shkëmbinjtë koralorë zbardhen dhe komunitetet bregdetare përballen me rreziqe në rritje të përmbytjeve.
Dhe këto ndryshime nuk janë të izoluara. Ato janë pjesë e një trendi më të gjerë global të nxitur nga ndotja që bllokon nxehtësinë nga gazi, qymyri dhe nafta.
Rritja e temperaturave nuk do të thotë vetëm vera më të ngrohta – ato gjithashtu përkeqësojnë motin ekstrem, duke i bërë thatësirat më të gjata, stuhitë më të ashpra dhe përmbytjet më të rrezikshme.
Raporti thekson se si sistemet e paralajmërimit të hershëm, si ato të përdorura në Nepal, ndihmuan në shpëtimin e mbi 130,000 jetëve gjatë përmbytjeve katastrofike.
