Flet gruaja që vendosi të braktisë jetën urbane: U zhvendosa në një fshat të shpopulluar në Sardenjë
Fontana, e cila ka prejardhje italiane, e bën procesin e blerjes së një shtëpie në anën tjetër të globit të duket shumë i lehtë. Në vitet e fundit, komunitetet e saj të largëta kanë nisur skema të ndryshme me shpresën e forcimit të popullsive të tyre në rënie dhe ekonomive në rënie. Në mars të vitit 2024, Bianca Fontana hipi në një aeroplan nga Australia për të kaluar tre javë në Sardenjë. Gjatë udhëtimit, ajo bëri një rishikim rrënjësor të jetës.
Fontana bleu një shtëpi, plotësoi një pjesë të dokumentacionit dhe hodhi themelet për zhvendosjen e saj në gjysmën tjetër e botës, në ishullin italian. Zona e Sardenjës, si shumë zona rurale të Italisë, po vuan nga një rënie e rëndë demografike. Në vitet e fundit, komunitetet e saj të largëta kanë nisur skema të ndryshme me shpresën e forcimit të popullsive të tyre, në rënie, si dhe ekonomive në rënie.
Fontana, e cila ka prejardhje italiane, e bën procesin e blerjes së një shtëpie në anën tjetër të globit të duket shumë i lehtë. “Sinqerisht, sfida më e madhe ishte thjesht të thoja po, duke marrë vetë vendimin – sepse mund të jetë i frikshëm”, – thotë ajo. “Nuk e kisha parashikuar kurrë që do të kisha një shtëpi të zotëruar në jetën time, dhe kam jetuar një jetë jashtë shtetit plot udhëtime, duke mos qëndruar kurrë më shumë se pesë vjet në një vend, kështu që mendimi për t’u angazhuar në diçka ishte pjesa më e frikshme.” Disa javë pas kthimit në Australi, dokumentet u plotësuan dhe Fontana e vulosi marrëveshjen me një transfertë bankare.
Kur ajo u kthye herën tjetër në ishull, avokati i saj po e priste me çelësat. Qytetet dhe fshatrat rurale të Sardenjës janë në zhdukje. Shumica e 1.57 milionë banorëve të ishullit – nga 1.64 milionë tre dekada më parë – jetojnë në qytetet bregdetare si Cagliari, Sassari dhe Alghero.
Në fshat, dhjetëra shtëpi qëndrojnë bosh.
Me banorët e rinj që largohen në masë drejt qendrave urbane, komunitetet rurale kanë ndjekur një qasje të ndryshme për të ripopulluar pronat e tyre të braktisura. Bashki si Ollolai dhe Nulvi janë përpjekur të joshin italianët nga kontinenti dhe të huajt me oferta shtëpish aq të lira sa një kafe ekspreso. Autoritetet e Sardenjës kanë nisur që atëherë masa kundër shpopullimit në të gjithë ishullin që u japin individëve që zhvendosen në një fshat me më pak se 3,000 banorë deri në 15,000 euro për të blerë ose rinovuar një shtëpi, me kusht që të qëndrojnë atje për të paktën pesë vjet. Nuk është një shumë e papërfillshme, duke pasur parasysh se ka një mori shtëpish me çmim të lirë që as nuk janë pjesë e skemave të shitjes.
Fontana e bleu shtëpinë e saj për 30,000 euro. Ajo vëren se u deshën mjaft punime rinovimi për ta bërë atë të banueshme, përfshirë riparimin e çatisë dhe një muri të brendshëm që ishte dëmtuar rëndë nga uji. Ajo arriti të përfitonte nga skema e nxitjes së rinovimit. Plotësimi i dokumenteve të ndërlikuara mund të jetë i vështirë për një të huaj, por Fontana ia la gjeodetit të saj ta merrej me këtë. “Miratimi erdhi ndoshta gjashtë muaj pas dorëzimit dhe më pas u njoftova se paratë ishin gati rreth gjashtë muaj më pas, kështu që më duhej pak më shumë se një vit për të marrë paratë”, thotë ajo. Planet e ardhshme të ridizajnimit të Fontanës përfshijnë zbulimin e mureve prej guri në katin përdhes, shtimin e disa banjove shtesë, pajisjen e një kuzhine shumë të nevojshme dhe instalimin e një sistemi ngrohjeje.
Megjithatë, vlerësimi i saj i përafërt prej 100,000 eurosh është shumë më i përballueshëm se çdo gjë ekuivalente që ajo thotë se mund të kishte gjetur në shtëpi në Australi.
Sardenja ofron stimuj për të pasur fëmijë
Paketa kundër depopullimit nuk ka të bëjë vetëm me rigjallërimin e shtëpive, por edhe rritjen e popullsisë në planin afatgjatë dhe mbështetjen e ekonomive.
Shkalla e lindjeve në Sardenjë është në minimum. Kjo zonë ka shifrën më të ulët në Itali (një nga më të ulëtat në BE) me 0.91 fëmijë për grua. Për të mbajtur një popullsi të qëndrueshme, mesatarja duhet të jetë rreth 2.1 fëmijë për grua. Si e tillë, një pjesë e paketës rajonale të stimujve përfshin një subvencion mujor prej 600 eurosh për fëmijën e parë plus 400 euro për çdo fëmijë pasues derisa të mbushë pesë vjeç.
Sa i përket ekonomisë, individët mund të marrin deri në 20,000 euro për të filluar një biznes në një qytet me më pak se 3,000 banorë që gjeneron mundësi punësimi lokal.
A do ta nxjerrin banorët e huaj Sardenjën rurale nga buzë të greminës?
Por ndoshta ka diçka më pak të prekshme që është një joshëse e fuqishme për të sapoardhurit në ishull. Ata që jetojnë në shoqëri me ritëm të shpejtë dhe frenetike në vende anembanë globit, mund të shohin Sardenjën rurale dhe të shohin një parajsë komunitetesh me jetë të ngadaltë, të lidhura ngushtë dhe të zhytjes në natyrë. Rritja e punës në distancë dhe vizave për nomadët dixhitalë po e bën zhvendosjen jashtë vendit një mundësi veçanërisht të zbatueshme tani. “Mendoj se vendet më të pasura nuk janë më tërheqëse për shumë njerëz”, thotë Fontana.
“Njerëzit duan t’i shpëtojnë garës së çmendur, të gjejnë një mënyrë jetese më të qetë, me natyrë, kështu që ata kërkojnë zgjidhje në internet, gjejnë kanale në YouTube si i imi dhe ngadalë, ngadalë, gjejnë guximin për të lëvizur.” Ajo shton se, ndonëse nuk ka plane të ketë fëmijë, ndarja e udhëtimit të saj në internet me të tjerët dhe dhënia e këshillave atyre që janë të interesuar të bëjnë një hap të ngjashëm, “mund të jetë po aq efektive për të sjellë gjak të ri në këtë vend”.
