Agron Çakalli, drejtues i Federatës Bujqësore të Elbasanit, thekson se fermerët duhet të mbështeten gjatë gjithë hallkës së punës në bujqësi nga krasitja, punimi i tokës dhe plehërimi, deri te vjelja e ullinjve.
Sipas tij, për grumbulluesit e vajit të ullirit është e domosdoshme barazimi i TVSH-së, pasi mungesa e tij i detyron të dalin me humbje. “Nëse kostot mbeten kaq të larta, vitin e ardhshëm mund të ndodhë që të mos grumbullohet vaj nga fermerët”, paralajmëron Çakalli.
Ai thekson se problem penalizues mbetet edhe TVSH-ja për përpunuesit, e cila duhet të barazohet në blerje dhe në shitje të mallrave bujqësore, duke u bërë zero, për të siguruar konkurrueshmëri dhe zhvillim të qëndrueshëm të sektorit të vajit të ullirit.
Problem tjetër mbetet edhe kostoja e lartë e analizave. Përpunuesit pohojnë se në vend nuk ekzistojnë laboratorë shtetërorë për kryerjen e analizave të pesticideve për lëngjet ushqimore.
Për këtë arsye, ata detyrohen t’i kryejnë këto analiza, të domosdoshme për eksportin e vajit të ullirit në laboratorë privatë, me një kosto që varion nga 20 mijë deri në 50 mijë lekë për çdo mostër.
Laboratorët shtetërorë aktualisht mundësojnë kryerjen e analizave të pesticideve vetëm për produktet e ngurta ushqimore, pra në këtë rast, vetëm për ullirin kokërr.
Sipas Ministrisë së Bujqësisë, ISUV kryen analizimin e kampioneve të të gjitha matricave me origjinë bimore, duke përfshirë “ullinjtë e tavolinës” dhe “ullinjtë për vaj”, për përmbajtjen e mbetjeve të pesticideve, bazuar në Planin e Monitorimit me Bazë Risku për vitin 2025, kontrollet zyrtare, indiciet apo kërkesat për autokontroll në kuadër të eksportit.
Megjithatë, Ministria e Bujqësisë nuk e sqaroi arsyen pse ende nuk funksionon një laborator shtetëror i certifikuar për analizën e pesticideve në vajin e ullirit, i cili do të ulte kostot dhe do të lehtësonte procesin e eksportit për përpunuesit.
Agron Çakalli
