Nga Prof. Dr. Aleksandër MEKSI
Në historinë shqiptare të këtyre 25-30 viteve të fundit, ka mjaft ndodhi, veprimtari e krime të së kaluarës, të cilat ngaqë mbesin të pasqaruara, dalin herë pas here përpara opinionit publik, i cili për nga interesi për to ndahet në dy grupe, veç indiferentëve dhe atyre që janë të zënë me “punë” më të mëdha, ata që kërkojnë të vërtetat, sido që jenë, vetëm të vërtetat dhe gjithë të vërtetën, dhe ata që nuk e dëshirojnë këtë, që kërkojnë ta fundosin procesin apo kërkojnë të ndriçohen vetëm aspekte të favorshme për ta (ose së pakut jo të disfavorshme). Për mua personalisht, kufiri ndërmjet atyre që kërkojnë këto të vërteta dhe atyre që nuk e duan apo, dhe pengojnë një gjë të tillë, është vija e demarkacionit ndërmjet demokratëve dhe nostalgjikëve të së djeshmes, së turpshmes komuniste. Njësimi i propozimeve të tyre do të thotë; që nuk ka sot për sot një vijë të tillë.
Survejimi dhe vërtetimi bëhej si rregull mbi personat të cilët ishin miratuar për përpunim paraprak. Ai nuk vazhdonte më shumë se pesë ditë pa ndërprerje dhe kryhej me anë të punëtorëve operativë ilegalë të Sigurimit të Shtetit, sipas rregullave të posaçme, për këtë punë. Me anë të vërtetimit mblidheshin materiale mbi biografinë, qëndrimin politik të personit, të farefisit dhe të personave të tjerë të lidhur me të. Informatat merreshin nga punëtorët operativë legalë e ilegalë, si dhe bashkëpunëtorët sekretë të rekrutuar mbi baza vullnetare ose anëtarë partie.
Në platforma trajtohen dhe aspekte të tjera të punës së MPB-së si: burgjet dhe kampet, shifra shtetërore, marrëdhëniet prokurori-gjykatë, konspiracioni, të cilat, sigurisht, që paraqesin interes për të njohur punët e Ministrisë së Punëve të Brendshme. Një vend të veçantë në platforma ka Kolegji Special i Ministrisë së Punëve të Brendshme, i cili ishte formuar me vendim të Presidiumit të Kuvendit Popullor dhe gjykonte gjithë krimet kundër shtetit, që bënin punëtorët operativë ose bashkëpunëtorët sekretë të organeve të Sigurimit të Shtetit, policisë dhe zbulimit të ushtrisë, vetëm kur këto krime kundër shtetit lidheshin me punën agjenturiale dhe operative të tyre.
Studimi i platformave që kanë dalë e janë miratuar në vite të ndryshme, të cilat nuk hedhin poshtë mënyrën e punës, por e saktësojnë atë sipas kohës kur miratohen, na tregojnë dhe elementë të veçantë që hedhin dritë më të plotë për mënyrën e punës së Sigurimit të Shtetit. Kështu për shembull: cilësohet që informatorët veprojnë jashtë grupeve armike dhe japin vetëm të dhëna, ndërsa agjenti vepron brenda tyre dhe përdoret për përpunimin e elementëve armiq.
Me interes është dhe përdorimi i bashkëpunëtorëve personalë të operativit, apo dhe të shefave të cilët nuk bëjnë pjesë në rrjetin e agjenturës, por mbajnë lidhje vetëm me ta. Vlen të themi se rekrutimet e agjenturës, kanë vazhduar deri në mars të vitit 1991.
Studimi i mënyrës së punës së Sigurimit të Shtetit, tregon se organet e Diktaturës së Proletariatit (lexo të dhunës komuniste), formonin një piramidë në majë të së cilës ishte PPSH-ja, sekretari i parë i Komitetit Qendror, Byroja Politike, Sektori përkatës për Sigurimin e Shtetit dhe vijonte me Ministrinë e Punëve të Brendshme, degët e Sigurimit në terren, punonjësit operativë dhe rrjetin agjentural të bashkëpunëtorëve. Krahas tyre, dhe paralelisht me ta, vepronin si një “detyrim patriotik” komunistët, aktivistët e frontit, AGBV-të (Antarët e Grupeve të Bashkëpunimit Vullnetar), etj., që denonconin e kallëzonin fatkeqit në organet e Sigurimit të Shtetit, për veprimtari që ata “i gjykonin”, se ishin kundër shtetit dhe Partisë.
