Punësimi dhe të ardhurat nga puna në vendin tonë do të jenë nën presion dhe me tendencë rënëse në vitet në vijim për shkak të zhvillimeve strukturore në ekonomi dhe popullsi, analizon Banka Botërore në një studim të fundit global mbi “Ndikimin e Klimës në Punësim”.
Sipas të dhënave në grafikun e mëposhtëm, punësimi në Shqipëri do të qëndrojë vendnumëro deri në vitin 2030 dhe të ardhurat nga puna do të bien me -0.1%.
Analiza tregon se ekonomia jonë nuk arrin të krijojë vende të reja pune mjaftueshëm për të përballuar presionet strukturore, si plakja e popullsisë, rritja e emigracionit dhe ngadalësimi i produktivitetit.
Projeksioni i Bankës tregon se edhe në mungesë të krizave të mëdha, tregu i punës në vendin tonë mbetet i brishtë dhe i ekspozuar ndaj reformave të papërfunduara, sidomos në arsim dhe në teknologji.
Ndikimi në të ardhurat nga puna është më i theksuar. Shqipëria regjistron rënie rreth -0.1% deri në vitin 2030, çka sinjalizon se pagat reale dhe të ardhurat nga puna pritet të mbeten të nënshtruara ndaj presioneve të produktivitetit të ulët dhe kërkesës së ngadalësuar për fuqi punëtore.
Ekonomitë si Shqipëria varen shumë nga sektorët me vlerë të shtuar të ulët dhe ku informaliteti është i lartë. Projeksionet e Bankës tregojnë se të ardhurat e familjeve mund të rriten më ngadalë sesa pritshmëritë ose edhe të pësojnë rënie, duke forcuar më tej presionet sociale dhe më pas të rrisin emigracionin.
Në krahasim me vendet e tjera me të njëjtat kushte zhvillimi, Shqipëria pozicionohet në segmentin e atyre që pritet të përjetojnë luhatje të lehta. Ndërsa në disa vende, si Armenia dhe Ekuadori, luhatjet janë shumë më të forta, Shqipëria mbetet më afër mesatares së grupit. Megjithatë, fakti që as punësimi dhe as të ardhurat nuk projektohen të rriten, sinjalizon se ekonomia nuk arrin të përfitojë nga reforma transformuese që mund të gjeneronin fitime të reja të produktivitetit.
Analiza e Bankës Botërore tregon se ekonomia e vendit tonë do të ecë me një ritëm të ngadaltë deri në vitin 2030, pa rënie dramatike, por pa dinamizmin e nevojshëm për të përmirësuar standardet e jetesës.
Si një vend me nivele të larta të emigracionit, Banka Botërore sugjeron reforma që të mund të rrisin produktivitetin e punës dhe kështu një shpërndarje më të drejtë të vlerës së shtuar në ekonomi. Të gjitha reformat, sipas Bankës, duhet të kenë kapitalin njerëzor në fokus./ B.Hoxha
