Fjala e z.Leskaj në dt.10.03.2025, në Kuvend, përsëri për Tragjasin…
Arsyet pse nuk duhet të merret uji i një lumi të caktuar.
Më duket larg realitetit, se ne në Vlorë, jemi shokuar nga tentativa për grabitjen e ujit të Tragjasit, që kjo qeveri dhe ky sekt po ju bën banorëve të Tragjasit, Orikumit, Dukatit, Radhimës, të gjithë zonës goditjes që do ti japi turizmit.
Këtë radhë nuk dua të flas me pasione politike, por do argumentojë “Pse nuk duhet të merret uji i një burimi të caktuar, i një lumi të caktuar, pa miratimin e komunitetit përkatës dhe ku shkelet korniza ligjore në fuqi?”.
Në radhë të parë shkelet Kushtetuta, neni 56 i saj, sepse ky projekt po kalon në heshtje të plotë.
Shkelet neni 56 që kërkon se cilido qytetar shqiptar duhet të informohet për gjendjen e mjedisit dhe mbrojtjen e tij. Praktikisht këta, me pseudoekspertët që kanë gjetur, si në çdo fushë, specialistët e ligjërimit të grabitjes, me ekspertiza fallso, sugjerojnë/artikulojnë se praktikisht në lumin e Tragjasit me prurje më pak se 700 litra/sek merren 300 litra/sek për qëllime të resorteve turistike, 130 litra/sek lihen për zonën, 11 litra/sek lihen për banorët e Tragjasit dhe 200 litra/sek lihen për lumin dhe në këto kushte të dhëna me tregues fallso prishen të gjithë treguesit hidrologjik, ajo marrëdhenie miqësore e njeriut me ujin, të njeriut me natyrën, sepse ajo përqindje e lenë (200 kurrë nuk është 700) nuk e lot më rolin, sikundër e ka bërë nëna natyra.
Marrja e ujit, ky operacion që do të bëjë kjo qeveri, në këtë forëm, pa i pyetur banorët, duke i poshtëruar, duke i gënjyer, duke i mashtruar, duke mos i dëgjuar, duke mos i informuar, duke i dhënë informacione fallso, në fakt banorëve të Tragjasit dhe Vlorës ju kujton “gjermanin në vitin ‘44, kur dogji fshatin”. Pra, e ka bërë gjermani në ‘44 që dogji fshatin Tragjasë, fshat i lidhur me luftën për liri, me 40 dëshmorë dhe heronjë që ka dhënë, e bëjnë dhe këta 81 vite më vonë, të cilët duan t’i marrin ujin. Dihet se sa i rëndësishëm është uji për shqiptarin, për fermerin, për atë që do të zhvillojë turizmin. Zona e Tragjasit, Dukatit, Orikumit, Radhima është një nga zonat më të pasura të Vlorës. Është vendi që do t’i takojë e ardhmja e zhvillimit të turizmit në Vlorë.
Kujtoj këtu se Radhima është pionere e turizmit në Vlorë.
Janë gjashtë Konventa ndërkombëtare që nuk lejojnë pa miratimin e banorëve marrjen e një sasie uji të caktuar prej rrjedhjes natyrore.
Por, mbi të gjitha mbizotëron e Drejta e Vjetër D(t)okësore shqiptare që është kthyer në të drejtë universale dhe ndërkombëtare sot, se uji i lumit të një zone të caktuar nuk tjetërsohet, as nuk devijohet pa dëshirën e banorëve.
Neni 52, i ligjit 111/2012 (Ligji për menaxhimin e ujërave) që flet për dhënien e një leje, autorizimi, koncesioni, ku organet e administrimit dhe menaxhimit të burimeve ujore përkatëse të ujit do të mbështeten në përparësitë e mëposhtme:
a) Furnizimin me ujë të popullsisë, përfshirë edhe kërkesat e industrive që ndodhen brenda vijës kufizuese të qendrave të banuara dhe që kanë një nivel të ulët konsumi; jo më kërkesat e asaj industrie turistike që pritet të zhvillohet në Tragjas.
b) b.Përdorimet për ujitje, bujqësi e akuakulturë.
Neni 6, i ligjit 111/2012 ‘Të menaxhimit të ujërave” dikton se ‘Parimet e menaxhimit të integruar të burimeve ujore dhe respektimi i integritetit të baseneve ujore, duhet të jetë i bazuar në kërkesat sociale dhe ekonomike për burime ujore, duke mbrojtur dhe ruajtur cilësinë e këtyre burimeve dhe cilësinë e mjedisit për brezat e ardhshëm.
Praktikisht, marrja me mbi 50% të sasisë së ujërave të lumit Tragjas, duke lënë dy herë më pak, bën që të kemi po dy herë ulje të sasisë së ujit në burimet nëntokësorë, si dhe në puset që furnizohen banorët poshtë rrjedhjes së lumit, aq më tepër që në të gjitha rastet kemi formacione shkëmbore karbonatike dhe dolomitikë, të cilët janë shkëmbinj të përshkueshëm ndaj ujrave nëntokësorë.
Referuar Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, Neni 56 thekson se: “Kushdo ka të drejtë të informohet për gjendjen e mjedisit dhe për mbrojtjen e tij”.
Në vijim të Konventës së AARHUS-it, e cila është ratifikuar nga Shqipëria që në vitin 2000 dhe është e detyrueshme të zbatohet, sepse është shkelur “E Drejta për t’u informuar, për të jetuar në një mjedis të pastër”, Neni 4 i Konventës, që thotë se “çdo palë do të parashhikojë pjesëmarjen e hershme të publikut, ku të gjitha alternativat janë të hapura dhe publiku mund të marrë pjesë në mënyrë efektive”. Për rrjedhojë, edhe procedurat e deritanishme janë të pavlefshme.
Përpara 10 ditësh ka premtuar fjalën Kryetari i Bashkisë i Sektit Rama se do shkonte për dëgjesë te banorët dhe është kthyer nga rruga.
Kjo thuhet edhe nga neni 46 i Direktivës 2000/60/EC e Parlamentit Evropian dhe e KE, e dt. 23.10.2000, marrëdhëniet e detyruara me publikun nuk kanë përfshirë në asnjë rast informimin e banorëve të Tragjasit. Kush duhet dhe do ta mbaj përgjegjësinë për këtë gjë?
Ju kujtoj se banorët e Tragjasit janë punëtorë, të mençur dhe trima !
Neni 19, i ligjit 111/2012 për menaxhimin e burimeve ujore thot se ‘Për mbrojtjen e gjendjes natyrore të ujërave veprojnë të gjitha aktet, ligjore e nënligjore, në fuqi për mbrojtjen e mjedisit në Republikën e Shqipërisë, si dhe marrëveshjet, konventat, protokollet ndërkombëtare, në të cilat Republika e Shqipërisë është palë’.
Konventat Ndërkombëtare të cilat shkelen :
1. Vendimi i 10 shtatorit 1929, i Gjykatës së Përhershme të Drejtësisë Ndërkombëtare për çështjen ‘Juridiction of the River Order’;
2. Akti final i Kongresit të Vjenës, më 1815;
3. Konventa ESPOO 1991, në të cilën është palë Shqipëria (4 tetor 1991);
4. Konventa e Helsinkit, 1992, në të cilin është palë Shqipëria (06.09.1996);
5. Konventa e Nju Jorkut, 1997, ku Shqipëria, ende, nuk është palë dhe
6. Direktiva 2000/60EC e Parlamentit Europian dhe e Këshillit Europian, e datës 23 Tetor 2000, me titullin “Ngritja e një kuadri ligjor për veprimet e komunitetit në fushën e politikës së ujrave’, etj.,
