Në 6-mujorin e parë të këtij viti, investimet e huaja arritën në 760 milionë euro, nga 751 milionë që ishin një vit më parë. Shifra tregon një rritje të vogël, por të mjaftueshme për të mbajtur Shqipërinë në hartën e interesit të investitorëve.
Më aktivë kanë qenë italianët, turqit dhe austriakët, ndërsa gjithnjë e më shumë po rritet pjesëmarrja e investitorëve nga Kosova, SHBA dhe Zvicra.
Pjesa më e madhe e fondeve është orientuar drejt pasurive të paluajtshme, me 149 milionë euro vetëm në tremujorin e dytë. Pas tyre vijnë sektori financiar, industria nxjerrëse dhe tregtia me shumicë. Por fusha si bujqësia apo arsimi mbeten pothuajse jashtë interesit të të huajve.
Ndërkohë, Banka e Shqipërisë thekson se rreth 15% e banesave të shitura këtë vit janë blerë nga të huajt, duke treguar një interes në rritje për tregun e pronave në Shqipëri, më i larti në 5 vitet e fundit. Shifrat tregojnë se Shqipëria mbetet një treg i hapur për të huajt, por sfida kryesore është orientimi i investimeve drejt sektorëve që gjenerojnë zhvillim afatgjatë.
Investimet e huaja në Shqipëri/ Kryesojnë Turqia dhe Italia, rritet Kosova
Turqia dhe Italia kryesuan investimet e huaja direkte për 6-mujorin e parë të këtij viti.
Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, për 6-mujorin e parë të vitit investimet e kompanive me kapital turk arritën vlerën e 89 milionë eurove, megjithëse në rënie 39% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Stoku i investimeve turke në fund të qershorit ka arritur në 1.3 miliardë euro, në rritje me 12% krahasuar me mesin e vitit 2024.
Bazuar në metodologjitë e përdorur për matjen e investimeve të huaja, flukset e reja vlerësohen me kursin e këmbimit mesatar të periudhës, ndërkohë që stoku vlerësohet me kursin e ditës së fundit të periudhës. Sipas Bankës së Shqipërisë, rritja në stokun e investimeve nuk lidhet vetëm nga flukset e reja, por në të duhen llogaritur edhe ndryshimet nga kursi i këmbimit, ndryshimet nga çmimi dhe ndryshimet e tjera. Kjo nënkupton se stoku i investimeve të huaja rivlerësohet në mënyrë periodike, duke reflektuar edhe ndryshimin e çmimit të aseteve. Për këtë arsye, shpesh stoku i investimeve për një sektor apo investitor të huaj mund të rritet, pavarësisht rënies së flukseve të reja.
Ndërmarrjet turke kanë një rol të rëndësishëm në ekonominë shqiptare, sidomos në sektorin financiar, atë energjetik, në industrinë nxjerrëse apo edhe në ndërtim.
Për gjysmën e parë të viti, Turqia e ndau kryesimin e investimeve të huaja me Italinë. Investimet italiane kishin me një fluks total prej 89 milionë eurosh. Investimet italiane kanë rënë me 5% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë dhe orientohen sidomos në aktivitetet e shërbimeve.
Stoku i investimeve italiane ka arritur tashmë në 1.77 miliardë euro, në rritje me 11% krahasuar me një vit më parë.
Holanda ka zbritur në vendin e tretë mes investitorëve të huaj që prej vitit të kaluar. Megjithatë, këtë vit vlera e investimeve holandeze i është kthyer përsëri rritjes. Për 6-mujorin, investimet holandeze arritën në 85 milionë euro, 39% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Ndërsa stoku i investimeve holandeze ka arritur vlerën e 2.6 miliardë eurove, në rritje me 10% krahasuar me të njëjtën periudhë një viti më parë.
Investitorët e mirëfilltë holandezë në Shqipëri janë të paktë. Më i rëndësishmi mes tyre ka qenë kompania Shell, që në vitet e fundit rriti investimet e lidhura me shpimet në zonën e Shpiragut, para se të vendoste pezullimin e punimeve vitin e kaluar.
Megjithatë, përtej një roli në rritje të Shell, kryesimi i investimeve holandeze në vitet e fundit lidhet kryesisht me faktin se Holanda është një nga vendet e preferuara në Europë për të regjistruar kompani holding, me qëllim kontrollin e investimeve ndërkombëtare të grupeve të ndryshme të biznesit.
Investitori i katërt më i madh i huaj për 6-mujorin ishte Austria, me një total investimesh prej 68 milionë eurosh, në rritje me 36% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Investimet austriake në Shqipëri janë të përqendruara sidomos në tregun e sigurimeve, në sektorin energjetik dhe në shërbimet e hotelerisë.
Stoku i investimeve austriake arriti në 862 milionë euro, në rritje me 5% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Rritje të ndjeshme këtë vit kanë shënuar edhe investimet e ndërmarrjeve nga Kosova. Për 6-mujorin 2025, ato arritën vlerën e 63 milionë eurove, me një rritje prej 50% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Stoku i investimeve nga Kosova arriti në 485 milionë euro, në rritje me 35% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Këtë vit, biznesi nga Kosova realizoi një tjetër investim madhor në Shqipëri, ndoshta më të rëndësishmin e realizuar deri më sot.
Kompania që zotëron rrjetin më të madh të shitjeve me pakicë në Kosovë, Viva Fresh Store, bleu e Spar Albania, rrjeti i dytë më i madh i shitjeve me pakicë në Shqipëri, për më shumë se 36 milionë euro. Megjithatë, kjo blerje është finalizuar gjatë tremujorit të tretë dhe nuk reflektohet ende në shifrat e investimeve të huaja nga Kosova deri në mesin e vitit./ Monitor.al
